Na Mwandishi Wetu, Gazetini
Waziri wa Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wanawake na Makundi Maalum, Dk. Dorothy Gwajima, ametangaza mafanikio makubwa katika sekta ya ustawi wa jamii kwa watoto nchini Tanzania kwa kipindi cha mwaka 2023/2024.
Akiwasilisha hotuba ya makadirio ya bajeti ya wizara hiyo kwa mwaka wa fedha 2024/2025 bungeni jijini Dodoma, Dk. Gwajima alielezea juhudi mbalimbali ambazo wizara imezifanya ili kuboresha huduma za ustawi wa jamii, hususan katika Mahakama za Watoto.
Kwa mujibu wa Dk. Gwajima, wizara imeratibu huduma za ustawi wa jamii katika Mahakama za Watoto 133 nchi nzima. Katika kipindi cha mwezi Julai 2023 hadi Aprili 2024, mashauri 4,462 yalipokelewa na kusikilizwa katika mahakama hizo.
Mashauri haya yamegawanyika katika makundi mbalimbali, yakiwemo mashauri ya matunzo (maintenance), uangalizi wa mtoto (custody), kuona watoto (access), watoto waliokinzana na sheria, kuasili, vinasaba (DNA order), uthibitisho wa baba (parentage), na huduma za afya ya akili pamoja na msaada wa kisaikolojia na kijamii (Mental Health and Psycho-social support – MHPS).
Takwimu za Mashauri
Katika kipindi hicho, mashauri 1,034 yalihusiana na matunzo ya watoto, ambapo wazazi walijadiliwa namna ya kuwapa watoto wao mahitaji muhimu kama chakula, elimu, na afya. Mashauri 952 yalihusu uangalizi wa mtoto, yakijadili nani atakuwa na jukumu la kumlea mtoto baada ya wazazi kutengana au talaka. Aidha, mashauri 882 yalihusu haki ya kuona watoto, ambapo wazazi walipewa nafasi ya kuamua juu ya ratiba ya kutembelea watoto wao. Watoto waliokinzana na sheria walihusisha mashauri 680, ambayo yalijadili hatua za kurekebisha tabia zao.
Changamoto za Kijamii na Kisaikolojia
Mashauri mengine ni pamoja na mashauri ya kuasili, ambapo watoto waliokuwa wakihitaji familia za kuwapokea walihusishwa. Katika mashauri ya vinasaba, 7 yaliombwa kwa ajili ya utambuzi wa uhusiano wa kibaiolojia kupitia DNA.
Mashauri ya uthibitisho wa baba yalikuwa 22, ambapo ilihitaji kuthibitisha wazazi halisi wa watoto. Pia, mashauri 872 yalihusu huduma za afya ya akili na msaada wa kisaikolojia na kijamii, yakijumuisha watoto wenye matatizo ya afya ya akili na wale waliopata shida za kisaikolojia kutokana na mazingira magumu wanayoishi.
Mafanikio na Changamoto
Katika mashauri yote yaliyopokelewa, 3,984 yalifanikiwa kusikilizwa na kufungwa, huku mashauri 478 yakiendelea kusikilizwa. Hii inaonyesha juhudi kubwa zinazofanywa na wizara katika kuhakikisha haki za watoto zinalindwa na kuendelezwa. Hata hivyo, bado kuna changamoto nyingi zinazowakabili watoto nchini, ikiwa ni pamoja na umaskini, ukosefu wa elimu bora, na matatizo ya kifamilia yanayoathiri ustawi wao.
Juhudi za Serikali
Serikali ya Rais Dk. Samia Suluhu Hassan imeweka kipaumbele katika kuhakikisha watoto wanapata haki zao za msingi na huduma bora za kijamii. Kupitia Wizara ya Maendeleo ya Jamii, serikali imepanga kuboresha zaidi huduma hizi kwa mwaka ujao wa fedha 2024/2025.
Dk. Gwajima alieleza kuwa wizara yake itazingatia kuboresha miundombinu ya mahakama za watoto, kuimarisha ushirikiano na wadau mbalimbali, na kutoa mafunzo kwa watendaji wa sheria ili kuongeza ufanisi katika usikilizaji na utoaji wa maamuzi kwa mashauri ya watoto.
Wadau wa ustawi wa jamii wamepongeza juhudi hizi za serikali na kutoa wito wa kuendelea kushirikiana kwa karibu ili kutatua changamoto zinazowakabili watoto nchini. Wamehimiza serikali kuhakikisha kwamba kila mtoto anapata haki yake ya msingi, bila kujali hali yake ya kifamilia au kijamii. Pia, wameomba kuongezwa kwa rasilimali katika sekta ya ustawi wa jamii ili kuhakikisha huduma bora na za haraka zinapatikana kwa watoto wote.
Mafanikio yaliyopatikana katika usikilizaji wa mashauri ya watoto ni ishara ya dhamira ya serikali ya Tanzania ya kuhakikisha ustawi wa jamii, hususan kwa watoto. Hata hivyo, kuna haja ya kuendelea kufanya kazi kwa bidii ili kutatua changamoto zilizopo na kuboresha zaidi huduma hizi. Serikali, wadau, na jamii kwa ujumla wanahitaji kushirikiana kwa karibu ili kuhakikisha kila mtoto anapata haki zake za msingi na nafasi ya kuishi maisha bora na yenye matumaini.
Kwa ujumla, juhudi hizi za serikali zinatoa matumaini makubwa kwa watoto nchini Tanzania na zinaonyesha nia thabiti ya kuimarisha ustawi wa jamii kwa vizazi vijavyo.
