Na Jackline Jerome, Gazetini
Ripoti ya pamoja ya Mkurugenzi Mtendaji wa Shirika la Umoja wa Mataifa la Idadi ya Watu na Afya ya Uzazi(UNFPA), Dk. Natalia Kanem na Mkurugenzi Mtendaji wa Shirika la Kuhudumia Watoto(UNICEF), Catherine Russell kuhusu Siku ya Kimataifa ya Kutovumilia Ukeketaji iliyotolewa Februari 6, mwaka huu.
Inabainisha kuwa mwaka 2023, wasichana milioni 4.3 wako katika hatari ya kukeketwa, kulingana na makadirio ya hivi punde ya UNFPA. Aidha, inaelezwa kuwa idadi hii inakadiriwa kufikia milioni 4.6 ifikapo mwaka 2030.
Hata hivyo, mizozo, mabadiliko ya hali ya hewa, umaskini unaoongezeka na kukosekana kwa usawa kunaendelea kukwamisha juhudi za kubadilisha jinsia na kanuni za kijamii ambazo zinasimamia tabia hii mbaya na kuvuruga mipango inayosaidia kuwalinda wasichana.
Kwa mujibu wa mashirika hayo mawili, ukeketaji unakiuka haki za wanawake na wasichana na hupunguza fursa zao za baadaye katika afya, elimu na mapato.
Hatuu hiyo inatokana na ukosefu wa usawa wa kijinsia na usawa wa madaraka na ni kitendo cha unyanyasaji wa kijinsia ambacho kinadhuru miili ya wasichana, kufifisha maisha yao ya baadaye, na kuhatarisha maisha yao.
“Lakini tunajua kwamba mabadiliko yanawezekana. Huku ikiwa imesalia miaka minane tu kufikia lengo la kimataifa la kutokomeza ukeketaji, ni hatua za pamoja tu na zinazofadhiliwa vyema katika makundi mbalimbali ya washikadau zinaweza kukomesha mila hii hatari.
“Kubadilisha jinsia na kanuni za kijamii zinazohimiza FGM ni muhimu. Wanaume na wavulana ni washirika wenye nguvu katika juhudi. Wana changamoto za mienendo ya nguvu ndani ya familia zao na jamii na kusaidia wanawake na wasichana kama mawakala wa mabadiliko,” imeeleza taarifa hiyo ya pamoja.
Soma pia: https://gazetini.co.tz/2022/02/21/infographic-ukeketaji-bado-haujaisha/
Aidha, imeongeza kuwa, Mpango wa pamoja wa kutokomeza ukeketaji wa UNFPA-UNICEF umesaidia zaidi ya mipango 3,000 ndani ya miaka mitano iliyopita ambapo wanaume na wavulana wanatetea kikamilifu kukomesha mila hiyo hatarishi.
“Tunashuhudia upinzani mkubwa kutoka kwa wanaume na wavulana dhidi ya ukeketaji katika nchi nyingi. Nchini Ethiopia, kwa mfano – nchi iliyo na viwango vya juu zaidi vya ukeketaji duniani – upinzani wa wanaume dhidi ya mila hiyo ni asilimia 87, kulingana na uchambuzi wa hivi karibuni wa UNICEF.
“Mwaka huu, katika Siku ya Kimataifa ya Kutovumilia Ukeketaji, tunatoa wito kwa jumuiya ya kimataifa kushirikiana na kuwashirikisha wanaume na wavulana kubadilisha uhusiano usio sawa wa mamlaka na kupinga mitazamo na tabia zinazosababishwa na ukosefu wa usawa wa kijinsia unaosababisha ukeketaji.
“Kuunganisha mikabala ya kubadilisha jinsia na kubadilisha kanuni za kijamii kuwa programu za kupinga ukeketaji. Wekeza katika sera na sheria za ngazi ya kitaifa zinazolinda haki za wasichana na wanawake, ikiwa ni pamoja na kuunda mipango ya kitaifa ya kukomesha ukeketaji,” inabainisha ripoti hiyo.
Ukeketaji ni nini?
Ukeketaji ni kitendo cha kimila kinachotekelezwa na baadhi ya jamii ambapo sehemu ya nje ya via vya uzazi. Ukeketaji ni kitendo cha kimila kinachotekelezwa na baadhi ya jamii ambapo sehemu ya nje ya via vya uzazi vya mwanamke huondolewa, huchanjwa, hukatwa ama huharibiwa kabisa kwa sababu zisizo za kitabibu.
Ukeketaji unatambulika kama mojawapo ya aina ya ukatili wa kijinsia na ukiukwaji wa haki za wanawake na watoto wa kike.
